Rregulla për të jetuar së bashku

Prindi ndihmon adoleshentin në ndërtimin e pavarësisë dhe identitetit të tij. Gjithashtu, prindi duhet të garantojë sigurinë e tij. Gjithkush ka të drejtat dhe detyrat e veta. Kjo është e vlefshme si në shoqëri, ashtu dhe në familje.

Vendosja e një kufiri dhe e rregullave lejon organizimin e jetës së bashku. Kjo gjë garanton sigurinë e secilit. Ne jetë të gjithë kemi përgjegjësi DHE e dimë se ç’ndodh nëse nuk i respektojmë rregullat. Në familje, kjo gjë vendoset ndërmjet prindit dhe adoleshentit.

Kush i vendos rregullat ?

Ato i vendos ligji apo rregullorja e komunës.

Ligji vendos rregullat mbi dhunën, drogat, respektin. Fëmijëve u duhet folur për ligjin. Ligjet mbrojnë të rinjtë. Për shëndetin dhe sigurinë e tyre, ligji vendos moshën për blerjen e alkoolit, të duhanit, për orarin e qëndrimit jashtë.

Por edhe prindërit me fëmijët mund të vendosin rregulla së bashku.

Prindërit dhe adoleshentët bisedojnë së bashku.

Të hyni në bisedime do të thotë të diskutoni për të vendosur së bashku një rregull. E njëjta gjë si në punë. Shefi diskuton me punonjësin, megjithatë ai mbetet shef. Në shtëpi, prindi diskuton me adoleshentin, por ai mbetet prind, dhe është ai që vendos.

Pra, ne bisedojmë për të zgjedhur një rregull apo disa rregulla, DHE për të ditur si do të zbatohet ky rregull.

Si zhvillohen bisedimet :

• Dialog : të respektohet ai që flet, secili të flasë sipas radhës dhe në mënyrë të barabartë, thuhet UNE dhe jo TI, nuk thuhet GJITHMONE, KURRE
• Nevojat : cilat janë nevojat e secilit ? po detyrimet ?
• Krijimtari : përgatitni një listë të gjërave që mund të bëni për të zotëruar nevojat (shënoni të gjitha idetë që keni, edhe ato më të marra). Ndonjëherë kjo jep një zgjidhje të përsosur.
• Kontratë : Të bini dakort mbi ç’ka dëshironi – prindi dhe adoleshenti -. Ky është objetivi.

Të bini dakort mbi mënyrën se si do e zbatoni rregullën. Të bini dakort mbi mënyrën se si do e kontrolloni atë. Këto janë mjetet dhe masat.

Vlerësimi : a vepruam mirë ? Ishte e dobishme ? A mund të falenderohemi ? A duhet të ndryshojmë ndonjë gjë ?

Të jeni shumë të qartë për ndëshkimin

Prindi diskuton me fëmijën e tij adoleshent për ndëshkimin, kur adoleshenti nuk respekton rregullën. Bisedohet për të vendosur ndëshkimin nëse : është pak apo shumë serioze ? Ç’farë moshe ka adoleshenti ? A mund ta zbatojë prindi ndëshkimin ? Për shembull : të thoni që ndëshkimi është të nxirrni fëmijën nga shtëpia, është e padobishme. Kjo është e mundshme nëse ju jeni dakort që autoritetet ta vendosin fëmijën në një familje tjetër.

Vendimi i një ndëshkimi nuk merret kur jeni të nevrikosur. Nëse ndodh një gjë e tillë, mund të kërkoni falje dhe të diskutoni me fëmijën tuaj adoleshent.

Shkruajini vendimet. Bëni një kontratë me shkrim

Në kontratë duhet thënë që prindi duhet të mbrojë fëmijën e tij. Kjo është një përgjegjësi.

Në kontratë duhet thënë që adoleshenti duhet të bëhet i pavarur. Kjo është një nevojë.

Nëse të gjithë bien dakord, atëherë duhet respektuar kontrata.

Flisni për çfarë ka ndodhur

• Adoleshenti kthehet vonë në shtëpi. Ju mund t’i thoni « U shqetësova, u bëra merak », « Ti mund të na lajmëroje që nuk mund të ktheheshe në orën e caktuar».
• Mundohuni të kuptoni përse ky rregull nuk është respektuar. Duhet dënuar, por jo pa diskutuar.
• Të rinjve u pëlqen të vënë në diskutimgjithçka. Kjo është diçka pozitive, mirëpo kontrata e daljes është firmosur. Kontrata nuk vëhet në diskutim çdo javë.

Mundohuni të përmbani emocionet

• Jo reagime të fuqishme. Kemi të drejtë të jemi të nevrikosur. Nuk kemi të drejtë të përdorim dhunën fizike : shuplakë, gjuajtje…I ulëritëm adoleshentit ? Dalim nga dhoma, qetësohemi, pastaj diskutojmë përsëri dhe kërkojmë falje. E pranojmë që toni i zërit nuk ishte i përshtatur. I shpjegojmë se kemi reaguar në nerva e sipër, sepse ishim të shqetësuar.
• Fjalët tona mund të lëndojnë. Për shembull : « Ti më turpërove », « Nuk je i zoti për asgjë », « je i pa vlerë që nuk respekton rregullën ». Mirëpo adoleshenti juaj nuk është i pavlerë.

Cilat ndëshkime ? 

Për shembull : fëmija juaj 14-vjeçar duhet të shkojë në shkollë nesër. Mirëpo ai kalon një pjesë të mirë të natës duke luajtur në kompjuter.

• Ndëshkimi jepet në lidhje me rregullën. Ndëshkimi është : më pak kohë për të luajtur me video-lojëra gjatë fundjavës.
• Ndëshkimi varet nga rëndësia e fajit dhe nga mosha. Ndëshkimi nuk është i njëjtë nëse faji është pak apo shumë i rëndësishëm, e nëse fëmija juaj është 14 vjeç apo 16 vjeç.
• Flitet për rregullën. Fëmija juaj nuk ka të drejtë të luajë me video-lojëra gjatë natës. Vendosni së bashku nëse ndryshohet ora kur kompjuteri duhet fikur.

 Në këtë mënyrë fëmija juaj :

• Nuk do të mendojë që është e padrejtë
• Do të kuptojë që ai është përgjegjës : ai nuk e ka respektuar rregullën
• Do të kuptojë se është ai që zgjedh. Ai e respekton ose nuk e respekton rregullën. Kjo ndikon jetën e tij. Për shembull : rregulla thotë : « Nëse nuk kthehesh në orën e caktuar, ti nuk do të dalësh fundjavën tjetër ». Djali apo vajza juaj nëse kthehet shumë vonë e di tashmë që nuk do të jetë e mundur të dalë fundjavën tjetër.
• Nuk ndëshkojmë nëse ka marrë ndëshkim nga shkolla. Për shembull : adoleshenti është ndëshkuar sepse nuk ka bërë detyrat. Diskutoni me të për ç’ka ka ndodhur. Përse nuk i ka bërë detyrat ? Si duhet ta organizojë kohën ?